Category: Ψυχοθεραπεία

Written by:

Category: Uncategorized, Άγχος, Ποιότητα Ζωής, Συναισθήματα, Ψυχοθεραπεία

Published:

Ακούγεται συχνά πως κάποιο άτομο στο ευρύτερο κοινωνικό ή ακόμα και οικογενειακό περιβάλλον, συμπεριφέρεται ψυχαναγκαστικά. Οι συμπεριφορές αυτές, ανάλογα με την έκταση και την ένταση τους δυσχεραίνουν  την ζωή του ατόμου το οποίο τους έχει επηρεάζοντας καθημερινά και το περιβάλλον το οποίο ζει.

Σε αυτό το σημείο λοιπόν είναι καίριας σημασίας να διευκρινιστεί σε τι αφορούν  αυτοί οι ψυχαναγκασμοί, όταν συναντώνται σαν ψυχοπαθολογικό σύμπτωμα σε ένα άτομο.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή ΙΔΨ (Obsessive–compulsive disorder-OCD) ανήκει στην ομάδα των αγχωδών διαταραχών. Διακρίνεται είτε από ιδεοληψίες (obsessions) είτε από ψυχαναγκασμούς (compulsions) είτε και από τα δυο, τα οποία έχουν άμεση σύνδεση με το άγχος που νιώθει το άτομο .Προκειμένου λοιπόν να απαλλαγεί  από τα δυσφορικά συναισθήματα άγχους και  έντασης,οδηγείται στον ψυχαναγκασμό. Να ενδώσει δηλαδή στην  πραγματοποίηση επαναλαμβανόμενων κινήσεων και πράξεων  στις οποίες υποχρεώνει το ίδιο το άτομο στον εαυτό του, προκειμένου να ανακουφιστεί ψυχικά .Πολλές φορές οι πράξεις αυτές έχουν την μορφή τελετουργικού. Τόσο στους ψυχαναγκασμούς όσο και  στις ιδεοληψίες  το άτομο αναγνωρίζει το παράλογο αυτών , αλλά του είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδεσμευτεί.

Ένα συχνό παράδειγμα το οποίο μπορούμε να αναφέρουμε,  είναι όταν ο ασθενής  έχει εμμονή με την καθαριότητα. Είναι μια κατάσταση κατά την οποία ασχολείται επίμονα με αυτή ,έχοντας την παρόρμηση αλλά και την πεποίθηση ότι κάτι τέτοιο  θα λειτουργήσει ανακουφιστικά, σε σχέση με το άγχος το οποίο βιώνει ασυνείδητα.
Ως αποτέλεσμα,  αφιερώνει πολλές ώρες  της ημέρας του σε αυτό, κάτι το οποίο τον καθιστά δυσλειτουργικό  σε όλους τους τομείς  στην ζωή του. Οι ιδεοληψίες  από την άλλη σχετίζονται  με σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις που “διεισδύουν”στο μυαλό του ασθενούς , χωρίς ο ίδιος να το επιθυμεί , έχουν ενοχλητικό  περιεχόμενο και του δημιουργούν πολύ μεγάλο άγχος.

Η ΙΔΨ πολλές φορές είτε προηγείται  κάποιου καταθλιπτικού επεισοδίου είτε έπεται . Η συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, η ψυχαναλυτική αλλά και η συστημική,  φαίνεται πως έχουν σημαντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της συγκεκριμένης διαταραχής και μπορεί να επιφέρουν θετικά αποτελέσματα είτε μεμονομένα  είτε σε συνδυασμό με την λήψη αντικαταθλιπτικών  φαρμάκων,  τουλάχιστον για την αρχή που το άτομο έχει έντονη ανάγκη ανακούφισης.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα άτομα που πάσχουν από την συγκεκριμένη  διαταραχή  πολλές φορές αντιμετωπίζονται με καχυποψία από τον περίγυρο. Η ερμηνεία αυτή, πιθανών να  δημιουργήσει στο άτομο επιπλέον άγχος και συναισθήματα αναξιότητας . Θεωρείται πως απλά το άτομο δεν επιθυμεί να απαλλαχτεί από τα παραπάνω συμπτώματα, κάτι τέτοιο βεβαίως  δεν ισχύει, καθώς το άτομο νιώθει παγιδευμένο και ανήμπορο μέσα σε μια “φυλακή ” που το ίδιο έχει δημιουργήσει, προκειμένου να προστατεύσει την  ακεραιότητα της ψυχικής του οργάνωσης.  Ιδιαιτέρως σημαντική είναι η στήριξη του ασθενούς όσο και του περιβάλλοντος του, εφόσον και οι δύο πλευρές  διανύουν ένα εξαιρετικά επίπονο δύσκολο δρόμο.

Σάρα Πετράκη

Κοινωνική Λειτουργός